13 grudnia: 40. rocznica wprowadzenia stanu wojennego. Najmłodsza ofiara miała 16 lat

W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 roku wprowadzono stan wojenny. Władzę przejęło wojsko pod przywództwem gen. Wojciecha Jaruzelskiego. Na ulicach pojawiły się patrole milicji. Ograniczano wolność, stosowano represje i brutalnie tłumiono protesty społeczne. Najmłodszą ofiarą stanu wojennego był 16-letni Emil Barchański. Wymiar sprawiedliwości nie zdołał osądzić twórców stanu wojennego. 

Celem władz komunistycznych było uderzenie w struktury wielomilionowego ruchu „Solidarność”. Wraz z wprowadzeniem stanu wojennego na polskich ulicach pojawiły się patrole wojska i milicji. Wprowadzono oficjalnie cenzurę, kontrolowano korespondencję i rozmowy telefoniczne.

Władze nie wahały się brutalnie tłumić protestów społecznych. Jedną z największych zbrodni stanu wojennego była krwawa pacyfikacja górników w kopalni „Wujek” w Katowicach. 16 grudnia 1981 roku ZOMO otworzyło ogień do protestujących. Śmierć poniosło wówczas 9 górników a kilkudziesięciu zostało rannych. Do dziś nie znamy łącznej liczby ofiar stanu wojennego, tych, którzy stracili życie, którzy byli prześladowani, tracili pracę, byli zmuszeni do opuszczenia ojczyzny. Szacuje się, że prawdopodobna liczba ofiar śmiertelnych może wynosić ponad 120 osób.

Nierozliczenie tych zbrodni, ale także załamanie procesu demokratyzacyjnego i oddalania nas od należnej narodowi wolności, niepodległości jest naszą zbiorową tragedią. Trudniej jest nam żyć jako społeczeństwu, które powinno mieć prawo do bardzo jasnego komunikatu w przestrzenie publicznej na temat dobra i zła. Do dziś komunizm w skali globalnej nie został rozliczony – powiedział w rozmowie z Radiem Maryja historyk prof. Jan Żaryn, historyk.

Emil Barchański – najmłodsza ofiara stanu wojennego

W czasie stanu wojennego władze komunistyczne szykanowały również młodych ludzi. W pamięci społecznej piętno odcisnęła śmierć Grzegorza Przemyka, warszawskiego maturzysty, który zmarł w wyniku obrażeń po brutalnym pobiciu przez milicję.

Najmłodszą ofiarą represji był Emil Barchański ps. „Janek”, 16-letni uczeń jednego z warszawskich liceów. Barchański był współzałożycielem Konfederacji Młodzieży Polskiej „Piłsudczycy”. Organizacja, do której należeli licealiści obrała za cel walkę z reżimem komunistycznym, który wprowadził stan wojenny.

🗓️ 10.02.1982 16-letni EMIL BARCHAŃSKI wraz z kolegami oblał czerwoną farbą i podpalił pomnik Feliksa Dzierżyńskiego w Warszawie.
➡️3.03.1982 został aresztowany przez SB-był katowany.
➡️5.06.1982 ciało chłopca wyłowiono z Wisły…

Cześć Jego pamięci! pic.twitter.com/2mzq0c3INC

— Fundacja im. Janusza Kurtyki (@FundacjaKurtyki) February 10, 2021

Kilku członków „Piłsudczyków” oblało farbą pomnik Feliksa Dzierżyńskiego na placu jego imienia (dziś plac Bankowy). Niedługo potem, w jednej z podziemnych drukarni, funkcjonariusze SB zatrzymali Emila Barchańskiego. Chłopaka aresztowano a w czasie prowadzonego śledztwa Emil był brutalnie bity.

Podczas rozprawy licealista nie przedstawił wersji zdarzenia, jaką przygotowali dla niego śledczy, ale odważnie mówił o brutalności funkcjonariuszy podczas przesłuchań.

Później Barchański był kilkakrotnie wzywany na komendę. Niedługo potem jego ciało znaleziono na brzegu Wisły, było okaleczone. Choć do dziś nie wyjaśniono przyczyn zniknięcia i śmierci Emila, wiele wskazuje, że chłopiec został zamordowany przez Służbę Bezpieczeństwa.

Symboliczna świeca w oknach naszych domów – wyraz pamięci o ofiarach komunistów

Instytut Pamięci Narodowej, jak każdego roku, zachęca Polaków do włączenia się w akcję „Zapal Światło Wolności”, która upamiętnia ofiary tamtych dramatycznych miesięcy.

Akcja nawiązuje do historycznych gestów papieża Jana Pawła II i prezydenta Ronalda Regana, którzy 13 grudnia 1981 roku właśnie w taki sposób – w Pałacu Apostolskim oraz w Białym Domu symbolicznie wyrazili swój sprzeciw wobec polityki władz komunistycznych.

Zapalając świecę i stawiając ją o 19.30 w oknach domów, urzędów, szkół i instytucji oddajemy hołd wszystkim, którzy w czasie stano wojennego zginęli lub byli prześladowani.  

AG/Dzieje.pl, RadioMaryja.pl, DoRzeczy.pl