14 kwietnia – Święto Chrztu Polski. Okazja do zadumy i wdzięczności

Przyjęcie chrztu przez księcia Mieszka I w 966 r. otworzyło przed naszymi przodkami nieznane wcześniej możliwości. Młode państwo przyłączyło się do innej kulturowej i cywilizacyjnej rzeczywistości.

Święto Chrztu Polski ustanowił Sejm RP przyjęciem ustawy 22 lutego 2019 r. Dzień 14 kwietnia ustanawia się Świętem Chrztu Polski w celu upamiętnienia tego wydarzenia, “zważywszy na doniosłość decyzji Mieszka I, uznawanej za początek Państwa Polskiego”. Akt przyjęcia chrztu uważa się również za symboliczny początek polskiego Kościoła katolickiego.

Mieszko I zdecydował się na przyjęcie chrztu z Rzymu za pośrednictwem Czech. Chrzest Polski zapewnił niezależność kościelną przez stworzenie biskupstwa podległego Rzymowi. Był początkiem procesu wiążącego Polskę z łacińskim kręgiem cywilizacyjnym i państwami Europy Zachodniej.

Znaczenie tego faktu rozpatrujemy w kategoriach kontekstu religijnego, historycznego i kulturowego – powiedział w rozmowie z Tygodnikiem “Niedziela” ks. dr Tomasz Gocel, dyrektor Archiwum Diecezjalnego w Kielcach.  Chrzest Mieszka I i jego poddanych odbierał Niemcom argument konieczności ekspansji misyjnej i stawiał ochrzczonego władcę w równorzędnej pozycji w stosunku do innych władców chrześcijańskich – wyjaśnił ksiądz dyrektor.

https://twitter.com/PremierRP/status/1646782973788782593

Przyjmuje się, że dniem przyjęcia chrztu był 14 kwietnia 966 r. Wypadała wówczas Wielka Sobota, tradycyjnie będąca dniem udzielania chrztów. O tym wydarzeniu pisał w swojej “Kronice Polski” bł. Wincenty Kadłubek. O samym Mieszku I polski kronikarz zanotował:

Przez niego bowiem zasiane zostało [ziarno] walki dobrej, iżby zerwany był zły pokój. Albo może, jak mówi Ewangelia: Nie wszystkie struny cytry grają i [z tego], ilekolwiek złożone zostaje w ukrytości, [bynajmniej tyleż samo] nie ma ukrytego znaczenia.

Wskazując na epokowe znaczenie tego wydarzenia abp Stanisław Gądecki stwierdził, że:

Dzięki temu faktowi weszliśmy w cywilizację łacińską, w cywilizację europejską. To nie tylko dostęp do edukacji, która przewyższała naszą w tamtym czasie o prawie tysiąc lat, nie tylko dostęp do kontaktów międzynarodowych w języku łacińskim, ale przede wszystkim pewien zwrot teologiczny – zwrot od kultu stworzenia do kultu Stwórcy

Nie wiemy, gdzie dokładnie odbył się chrzest Polski. Jan Długosz wskazał na Gniezno, inne źródła podają Poznań lub Ostrów Lednicki. W tym ostatnim odkryto miejsce, które mogło być basenem chrzcielnym, a w Poznaniu – misę chrzcielną.

Interesującą hipotezę stawia także dr Jerzy Mańkowski w opracowaniu “Caecitas i illustratio, bellum bonum i chrzest Mieszka”. Zdaniem historyka, z przekazów źródłowych wynika, że przez wiele stuleci najważniejszym świętem, podczas którego przyjmowano do Kościoła nowych wyznawców, była uroczystość Zesłania Ducha Świętego a dokładnie wigilia tego święta. Dlatego bardziej prawdopodobną jest 3 lub 2 czerwca 966 roku. W przypadku potwierdzenia tego stanowiska, sensowna byłaby zmiana terminu obchodzenia święta na wigilię Zesłania Ducha Świętego. 

#AkcjaKatolicka w Polsce i Fundacja #Słowo zachęcają do zawieszenia flagi narodowej z okazji #ŚwiętoChrztuPolski a także do dziękczynienia za dar chrztu Mieszka I #chrzest966.

Więcej: https://t.co/HKwvLYRSgt pic.twitter.com/kt6slKA6er

— EpiskopatNews (@EpiskopatNews) April 14, 2023

Dzisiejszy dzień warto uczcić poprzez wywieszenie flagi. Święto nawiązujące do jednego z najważniejszych wydarzeń w historii polskiej państwowości i Kościoła, ma stać się okazją do refleksji nad odpowiedzialnością za przyszłość polskiego narodu i przekaz wiary.

MZ/niedziela.pl, sejm.gov.pl

Abp Jędraszewski: Polska zwyciężała, kiedy broniła swojej chrześcijańskiej tożsamości